Uzm. Dr. Enver Demirel Yılmaz - Uzm. Dr. Görkem Gençer - Psikolog Özge Ünal - Psikolog Alp Örek - Prof. Dr. Ömer Aydemir - Yrd. Doç. Dr. Erdem Deveci - Prof. Dr. İsmet Kırpınar

Özet

Amaç:Bu çalışmanın amacı, yeni bir mizaç modeli olan Dokuz Tip Mizaç Modeli (DTMM) ile Psikobiyolojik Kişilik Modeli (PKM) ve Afektif Mizaç Modeli’nin (AMM) kategori ve boyutları arasındaki olası ilişkileri ve birbirlerini yordama derecelerini saptamaktır.Yöntem: Çalışmanın örneklemi, yaşamının herhangi bir döneminde psikiyatrik tedavi almamış ve herhangi bir kronik hastalığı bulunmayan 206 sağlıklı gönüllüden oluşmuştur. Veri toplama aracı olarak, DSM-IV için Yapılandırılmış Klinik Görüşme (SCID-I), DSM-III-R Kişilik Bozuklukları için Yapılandırılmış Klinik Görüşme (SCID-II), Mizaç ve Kişilik Envanteri (MKE), Temperament Evaluation of Memphis, Pisa, Paris and San Diego Autoquestionnaire Version (TEMPS-A) ve Dokuz Tip Mizaç Ölçeği (DTMÖ) kullanılmıştır. Bulgular: DTM3, DTM8 ve DTM9 mizaç kategorileri dışında tüm DTMÖ kategorileri r=0.40 ve üzeri düzeyde çeşitli MKE boyutları ile anlamlı korelasyonlar göstermiştir. DTM1, DTM5 ve DTM9 mizaç kategorileri dışında tüm DTMÖ kategorileri ise; r=0.40 ve üzeri düzeyde çeşitli TEMPS-A kategorileri ile anlamlı korelasyonlar göstermiştir. Regresyon analizi sonuçlarında ise, DTMÖ kategorileri varyansının MKE boyutları ve TEMPS-A kategorileri tarafından %29-63 oranında açıklanabildiği saptanmıştır.Sonuç: Araştırma göstermiştir ki; DTMÖ ile psikiyatride yaygın kullanıma sahip iki ölçeğin boyut ve kategorileri arasında çok tutarlı ve anlamlı bağıntılar olsa da, DTMM ile PKM ve AMM arasında kavramsal yaklaşım farklılıkları bulunmakta ve DTMM’nin mizaç kategorileri kendilerine özgü özellikler barındırmaktadır.

Yılmaz, E. D., Gençer, A. G., Ünal, Ö., Örek, A., Aydemir, Ö., Deveci, E., et al. (2014c). Dokuz tip mizaç modeli ile psikobiyolojik kişilik modeli ve afektif mizaç modeli arasındaki ilişki. Anadolu Psikiyatri Dergisi, doi 10.5455/apd.164248

Makalenin tamamına ulaşmak için tıklayınız.